5 دلیل وابستگی به شبکه های اجتماعی در نوجوانان

وابستگی به شبکه‌ های اجتماعی یکی از دغدغه های همیشگی والدین است. در کنار فایده های بی شمار شبکه های اجتماعی آسیب های زیادی نیز می تواند به دلیل استفاده نامناسب از آن ها به نوجوانان وارد شود اما واقعا دلیل این وابستگی و اعتیاد چیست؟ چرا اینقدر ساده و راحت ساعت ها از وقت نوجوانان صرف زندگی در شبکه های اجتماعی می شود؟

در این مقاله 5 مورد از مهمترین دلایل وابستگی به شبکه های اجتماعی در نوجوانان را بررسی می کنیم.

1. محتوای بی ارزش اما جذاب

   بسیاری از شبکه‌های اجتماعی شامل محتوای بی ارزش و مضر هستند که می‌تواند نوجوانان را به خود جذب کند. محتوای بی ارزش در شبکه‌های اجتماعی شامل محتوایی است که نه تنها برای نوجوانان مفید نیست بلکه ممکن است مضر و ضررآور باشد. این نوع محتوا شامل مواردی مانند:

   • محتوای خشن
   • محتوای جنسی
   • محتوای نژادپرستانه
   • محتوای ترسناک
   • محتوای تبلیغاتی غیرصحیح و تبلیغاتی برای محصولات مضر

   این نوع محتوا می‌تواند به دلیل جذابیت و اثرگذاری بالا بر روی نوجوانان، باعث اعتیاد آن‌ها به شبکه‌های اجتماعی شود. به عنوان مثال، محتوای پورنوگرافی باعث ایجاد شدید شهوت و ترغیب به تکرار این عمل در فرد می‌شود و می‌تواند به اعتیاد به این نوع محتوا و در نتیجه، به شبکه‌های اجتماعی نیز منجر شود.

   همچنین، محتوای خشن و ترسناک نیز به دلیل اثرگذاری قوی بر روی نوجوانان، باعث ایجاد نوسانات هیجانی شدید در آن‌ها می‌شود که می‌تواند به شدت جذاب و هیجان‌انگیز باشد و در نتیجه منجر به اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی شود.

   در کل، محتوای بی ارزش به دلیل جذابیت ظاهری و طوفان هیجاناتی که در نوجوانان ایجاد می‌کند، می‌تواند به عنوان یک عامل باعث ایجاد اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی شود.

2. نوسانات هیجانی

   شبکه‌های اجتماعی با ارائه پیام‌ها و اعلان‌های فوری به نوعی نوسانات هیجانی را برای نوجوانان ایجاد می‌کنند که می‌تواند به شدت جذاب و هیجان‌انگیز باشد. هر صدای نوتیفیکیشن به همراه خود موجی از احساسات مثبت و منفی را می آورد!

   نوسانات هیجانی در افراد، احساسات شدید و متنوعی مانند شادی، ترس، نگرانی، خشم، علاقه و… را ایجاد می کند که می تواند به عنوان یک عامل جذابیت و هیجان انگیز در فعالیت در شبکه‌های اجتماعی عمل کند.  به عنوان مثال، محتوای ترسناک و وحشتناک می تواند احساسات ترس و هیجان را در فرد ایجاد کند و در نتیجه، فرد را به فعالیت در شبکه‌های اجتماعی جذب کند.

   بعضی از نوجوانان به دنبال تجربه هیجانات شدید و بیشتر هستند و شبکه‌های اجتماعی این امکان را به آن‌ها می‌دهند که به سرعت و با ارزانی بیشتر به این نوع احساسات دسترسی پیدا کنند. در بعضی موارد، نوجوانان ممکن است از شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک فرار از واقعیت استفاده کرده و به دنبال تجربه هیجانات شدید و متفاوت باشند. به همین دلیل، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی برای آن‌ها جذاب و هیجان‌انگیز است و می‌تواند به اعتیاد آن‌ها به این فعالیت منجر شود.

   

   به علاوه، برخی از شبکه‌های اجتماعی، مانند اینستاگرام، تلاش می‌کنند تا با الگوریتم‌های خود، محتوایی را به نوجوانان نشان دهند که بیشترین تأثیر را در آن‌ها دارد و احساساتی را در آن‌ها ایجاد می‌کند که بیشتر در جذب آن‌ها موثر است. این نوع الگوریتم‌ها می‌توانند به افزایش اعتیاد نوجوانان به شبکه‌های اجتماعی منجر شوند.

   وقتی در خانواده ها هیجانات و احساسات نوجوان نادیده گرفته می شود یا توجهی به آن نمی شود وابستگی به شبکه های اجتماعی موضوع عجیبی نخواهد بود!

3. فشار اجتماعی

   شبکه‌های اجتماعی ممکن است با ایجاد فشار اجتماعی بر روی نوجوانان، افزایش دهنده اعتیاد آن‌ها به این شبکه‌ها باشد. این فشار می‌تواند از طریق تعداد دنبال کنندگان، تعداد لایک‌ها و نظرات و همچنین نوع محتوایی که به اشتراک گذاشته می‌شود، ایجاد شود.
   فشار اجتماعی به معنای فشار و تحریک‌هایی است که از سوی همسالان، خانواده، اجتماع و حتی خود فرد برای انجام یک فعالیت خاص، به فرد وارد می‌شود. در زمینه شبکه‌های اجتماعی، فشار اجتماعی به دو شکل ممکن است باعث ایجاد اعتیاد در نوجوانان شود:

   1. نوجوانان به دنبال تأیید همسالان خود هستند. اگر نوجوانان فکر کنند که برای پذیرش و تأیید همسالان خود باید به شدت در فعالیت در شبکه‌های اجتماعی فعال باشند، ممکن است به علت فشار اجتماعی به این فعالیت وابستگی پیدا کنند.
   2. اطلاعات و محتوای شبکه‌های اجتماعی ممکن است فشار اجتماعی را برای نوجوانان بیشتر کند. به عنوان مثال، نوجوانان می‌توانند به دنبال تصاویر و مواردی بگردند که به نوعی زیبایی، ثروت و موفقیت را نشان می‌دهند. در این صورت، فشار اجتماعی برای رسیدن به این موفقیت‌ها و ارزش‌ها ممکن است باعث ایجاد اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی شود.

   به علاوه، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند با ارائه ابزارهایی مانند تعداد دنبال‌کننده‌ها و تعداد لایک‌ها، فشار اجتماعی را برای نوجوانان بیشتر کنند. در این صورت، فشار اجتماعی برای جذب توجه و تأیید همسالان و دیگران، ممکن است باعث ایجاد اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی شود.

4. اعتیاد به نوآوری

   وابستگی به شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به دلیل نوآوری‌های مداوم و اضافه کردن ویژگی‌های جدید و جذاب باشد. این عشق و پرستش نوآوری می‌تواند به دو شکل باعث ایجاد اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی شود:

   1. تحولات نوآورانه در شبکه‌های اجتماعی ممکن است نوجوانان را به خود جذب کنند. به عنوان مثال، ممکن است نوجوانان به دنبال استفاده از ابزارهای جدید و نوآورانه شبکه‌های اجتماعی باشند که برای آن‌ها جذاب هستند. در این صورت، اگر نوجوانان فکر کنند که باید همواره به دنبال استفاده از آخرین تکنولوژی ها و یا ابزارهای نوآورانه باشند، ممکن است به علت اعتیاد به نوآوری به این فعالیت در شبکه‌های اجتماعی اعتیاد پیدا کنند.
   2. شبکه‌های اجتماعی ممکن است به عنوان پلتفرمی برای ارائه نوآوری و خلاقیت به نوجوانان عمل کنند. به عنوان مثال، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به نوجوانان این امکان را بدهند که ایده‌های خلاقانه و نوآورانه خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. در این صورت، به علت اعتیاد به خلاقیت و نوآوری، نوجوانان ممکن است به این فعالیت در شبکه‌های اجتماعی اعتیاد پیدا کنند. نمونه این وضعیت را در اپلیکیشن TikTok می بینیم که نوجوانان زیادی را به خود جلب کرده است.

   به علاوه، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند با ارائه ابزارهایی مانند رویدادها و چالش‌های مختلف، به عنوان یک محرک برای افزایش اعتیاد به نوآوری و خلاقیت در نوجوانان عمل کنند، که به طور غیرمستقیم به ایجاد اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی کمک می‌کند.

5. قابلیت دسترسی آسان

   شبکه‌های اجتماعی به راحتی در دسترس هر کسی با یک دستگاه تلفن همراه یا کامپیوتر هستند و با موجودیت همیشگی خود، می‌توانند وابستگی به شبکه های اجتماعی را بیشتر کنند. این قابلیت دسترسی آسان می‌تواند به دو شکل باعث ایجاد اعتیاد شود:

   1. دسترسی آسان به شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به طور مستقیم به افزایش زمانی که نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی صرف می‌کنند، منجر شود. چون دسترسی آسان به شبکه‌های اجتماعی به نوعی به فرد اجازه می‌دهد که به سرعت و با ارزانی بیشتر به این شبکه‌ها دسترسی پیدا کند، نوجوانان ممکن است بیشتر و بیشتر به این فعالیت در شبکه‌های اجتماعی اعتیاد پیدا کنند.
   2. قابلیت دسترسی آسان می‌تواند به طور غیرمستقیم به ایجاد اعتیاد در نوجوانان کمک کند. به عنوان مثال، اگر نوجوانان به راحتی به شبکه‌های اجتماعی دسترسی داشته باشند، ممکن است این فعالیت به طور عمده در زمان‌هایی که باید به تحصیلات، کار و وظایف خانگی خود بپردازند، انجام شود. در این صورت، دسترسی آسان به شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به نوعی به ایجاد اعتیاد در نوجوانان کمک کند و آن‌ها را از انجام وظایف مهم و ضروری دیگر دور کند.

   به علاوه، با افزایش تعداد دستگاه‌های هوشمند و اینترنت در دسترس نوجوانان، دسترسی آسان به شبکه‌های اجتماعی به طور قابل توجهی افزایش یافته است که می‌تواند به ایجاد اعتیاد نوجوانان به این شبکه‌ها کمک کند.

این موارد به تنهایی تعیین کننده‌ای برای ایجاد وابستگی به شبکه‌های اجتماعی نیستند! برای ایجاد اعتیاد به یک موضوع یا فعالیت، عوامل مختلفی دخیل هستند. به نظر شما چه عوامل دیگری در شکل گیری وابستگی به شبکه های اجتماعی در نوجوانان نقش اساسی دارند؟